Uniwersytet Powszechny w Teremiskach - Puszcza Białowieska - atrakcje wydarzenia - 1 procent na rzecz pomocy dzieciom - Opowieści Teremiszczańskie

Muzeum Teremiszczańskie

2011-01-18T12:49:25+00:00

Muzeum. Fot. B. Chyła

Zapraszamy do zwiedzania Muzeum Teremiszczańskiego pod adresem: www.muzeum.teremiski.edu.pl

W Muzeum znajduje się dziedzictwo materialne i symboliczne wsi Teremiski: opowieści, fotografie, dokumenty, zdjęcia i opisy przedmiotów, pieśni itd. Muzeum jest efektem wieloletniego procesu, w którym od 2002 roku uczestniczyli animatorzy i studenci UP różnych roczników, a także i przede wszystkim mieszkańcy Teremisek. Przygotowanie materiałów do zamieszczenia w Muzeum odbyło się podczas letniego obozu Szkoły Działania we wrześniu 2010. Otwarcie Muzeum odbyło się w najstarszym domu we wsi, w którym obecnie mieszkają Katarzyna i Paweł Winiarscy, animatorzy UP, wśród mieszkańców wsi Teremiski. W czasie spotkania zaprezentowaliśmy zgromadzone materiały i przy kawie i cieście śpiewaliśmy teremiszczańskie pieśni, opracowane, po latach nieużywania, przez Elę Rojek.

Projekt wirtualnego Muzeum Teremiszczańskiego powstał ze środków Urzędu Marszałkowskiego w Białymstoku oraz Fundacji Edukacyjnej Jacka Kuronia.

Opowieści Teremiszczańskie w Lublinie

2011-01-18T12:46:47+00:00

Próba w Teatrze Osterwy. Fot. K. Winiarska

11 grudnia nasz spektakl Opowieści Teremiszczańskie pokazaliśmy na 20-tej edycji Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej Mikołajki Folkowe w Lublinie. Po przedstawieniu odbyło się spotkanie publiczności z aktorami - animatorami Uniwersytetu: Katarzyną i Pawłem Winiarskimi.

Dziękujemy organizatorom Mikołajek za zaproszenie, Teatrowi im. Osterwy w Lublinie za udostępnienie sali na próbę oraz Teresie Filarskiej za czułą opiekę.

Wkrótce zdjęcia w Galerii

Obóz etno-teremiszczański

2011-01-18T12:34:16+00:00

Opisywanie przedmiotów z Tomkiem Tichoniukiem

W dniach 17 – 28 września w Teremiskach odbył się obóz Szkoły Działania, akademickiego programu Uniwersytetu Powszechnego w Teremiskach. Studenci pod kierunkiem Katarzyny i Pawła Winiarskich kontynuowali prowadzone od 2008 roku zbieranie materiałów dotyczących historii i kultury wsi Teremiski. Zostały przeprowadzone, nagrane i spisane kolejne wywiady z mieszkańcami dotyczące ich losów oraz zeskanowane kolejne fotografie. Elżbieta Rojek, wieloletnia aktorka Teatru Gardzienice, specjalistka od śpiewu tradycyjnego, z doświadczeniem odkrywania starych pieśni u ludzi ożywiała pamięć muzyczną mieszkanek Teremisek. Nagrywała i opracowała pieśni, których nauczy studentów podczas warsztatów muzycznych w grudniu. Ponadto studenci oczyścili, oznakowali, sfotografowali i opisali w zbudowanej specjalnie do tego celu bazie danych ponad 100 eksponatów pochodzących z teremiszczańkich gospodarstw – dawnych narzędzi rolniczych, sprzętów domowych, tkackich, kowalskich itd. Konsultacji udzielał Tomek Tichoniuk, dyrektor Ośrodka Kultury Białoruskiej w Hajnówce. Zebrane materiały oraz te zgromadzone wcześniej zostaną udostępnione światu w Wirtualnym Muzeum Teremiszczańskim dostępnym za pośrednictwem internetu.

Opowieści Teremiszczańskie 2010

2010-10-19T17:45:48+00:00

Katarzyna Winiarska podczas spektaklu. Fot. Tomek Onikijuk

Historia o Cyganach, którzy "jak leżeli tak tańczyli" w domu rodziców pani Wandy poszerzyła spektakl Opowieści Teremiszczańskie o nową scenę. Opowieść zapisaliśmy podczas wrześniowej serii spotkań z mieszkańcami Teremisek w czasie obozu Szkoły Działania. Przed spektalem gromadząca się publiczność wchodziła w nastrój dawnej wsi podczas wyświetlanej prezentacji starych zdjęć mieszkańców Teremisek. Zdjęcia przechodziły od najstarszych zdjęć przodków aż do współczesnych posiadówek kilku pokoleń na ławeczkach i publiczności w teremiszczańskim teatrze. Po spektaklu przy kompocie z jabłek zebranych w uniwersyteckim sadzie i cieście marchewkowym toczyły się jeszcze rozmowy między mieszkańcami Teremisek, resztą publiczności i aktorami - animatorami Uniwersytetu.

Zobacz zdjęcia w Galerii

"Opowieści Teremiszczańskie" na Zero Budget Festiwal

2009-10-30T00:00:00+00:00

Przygotowania do spektaklu. Fot. P. Winiarski
30 października 2009 roku, publiczność zgromadzona w sali Apocalypsis w Instytucie Grotowskiego we Wrocławiu, miała okazję zobaczyć spektakl Opowieści Teremiszczańskie. Przedstawienie w wykonaniu twórców naszego Uniwersytetu, wystawione w ramach Zero Budget Festiwal, wywołało aplauz zgromadzonych na sali widzów, a mająca po nim miejsce żywa dyskusja pokazała, że inicjatywy Uniwersytetu Powszechnego w Teremiskach mają sens i są potrzebne.

Wrocławski występ był jednocześnie pierwszą prezentacją Opowieści Teremiszczańskich poza Teatrem w Stodole. Zespół teatralny UP udał się do Wrocławia na zaproszenie Thomasa Richardsa, dyrektora Workcenter of Jerzy Grotowski and Thomas Richards mieszczącego się we włoskiej Pontederze. Kontynuator myśli teatralnej Grotowskiego miał okazję widzieć „Opowieści…” podczas wrześniowego pobytu w Teremiskach.

Po spektaklu, który nagrodzono długimi i gromkimi brawami, odbyła się prezentacja Uniwersytetu Powszechnego im. Jana Józefa Lipskiego. Zgromadzona na sali publiczność wysłuchała historii powstania UP oraz dowiedziała się o towarzyszących mu celach, ideach i założeniach. Z kolei rozmowa na temat spektaklu stała się wstępem do dyskusji o potrzebie dawania szansy na czynny udział w kulturze członkom niewielkich społeczności.

Twórczyni Uniwersytetu, Danuta Kuroń, przybliżyła, w dużej części zagranicznym, gościom społeczno-historyczny kontekst działania UP. Podkreśliła także wagę teatru, muzyki i literatury na najwyższym poziomie w rozwoju i wychowaniu młodych ludzi.

Szczególnie zainteresowani działalnością Uniwersytetu Powszechnego oraz Teatru w Stodole byli obecni na widowni młodzi aktorzy z Pontedery, którzy wzięli aktywny udział w dyskusji. Pozytywnie zaskoczył ich fakt, że Teatr i Uniwersytet wychodzą do ludzi w pełnym tego słowa znaczeniu: że mieszkańcy wsi niegdyś w Stodole pracowali, dziś zaś jest ona dla nich obszarem Spotkania – miejscem wspomnień, ożywiania i ocalania historii Teremisek od zapomnienia.

Zainteresowanie wzbudziła także propagowana przez UP a będąca pomysłem Jacka Kuronia idea ruchu społecznego, który posługuje się metodą teatru amatorskiego, w którym dyrektor myje podłogę i sprzedaje bilety, a każdy może zastąpić każdego. Danuta Kuroń podkreśliła, że taka metoda działania jest świetnym sposobem integrowania społeczeństwa i jednocześnie ogromnym wyzwaniem, bo wymaga ciężkiej pracy zbiorowej, zaś do tej współczesne pokolenie młodych nie jest przyzwyczajone.

Thomas Richards, który zobaczył spektakl już po raz drugi, podzielił się wspomnieniami z przedstawienia w Teremiskach, zwracając szczególną uwagę na dużą rozpiętość wiekową wśród widzów oraz ich niezwykłe zaangażowanie w odbiór sztuki.

Ważnym elementem prezentacji była rozmowa o programie Szkoły Działania, a także o programie Uniwersytetu w latach 2002-2007, który pomagał młodym ludziom ze środowisk wiejskich w przezwyciężaniu problemów wynikłych z transformacji ustrojowej.

Prezentacja UP zakończyła się przedstawieniem aktualnej działalności Uniwersytetu i wskazaniem towarzyszących jej trudności.

Zgromadzeni widzowie otrzymali egzemplarze książki „Opowieści teremiszczańskie” oraz płyty z ilustrującymi działalność UP zdjęciami. A wieść o Teremiskach będzie się rozchodzić dalej - daleko poza granice Podlasia...

Tekst: Agnieszka Janiak

Zobacz zdjęcia w Galerii

Opowieści Teremiszczańskie 2

2009-09-19T14:30:47+00:00

Scena z przedstawienia. Fot. Tomasz Onikijuk
Opowieści Teremiszczańskie, spektakl, zbudowany z opowieści i pieśni zebranych od mieszkańców wsi zaplanowany był początkowo na duży dziewięcioosobowy zespół, który tworzyli zarówno studenci, jak i twórcy Uniwersytetu oraz asystenci. Z czasem, gdy studenci rozjechali się po Polsce realizując własne plany, niemożliwym stało się zebranie całej grupy w jednym terminie na wspólną pracę.

Historie jednak zostały i trzeba było znaleźć im nową formę, by mogły dalej być opowiadane. Te same opowieści mieszkańców (i kilka nowych) zostały opowiedziane i zaśpiewane w inny sposób tworząc nowe przedstawienie, a zarazem niosąc tą samą pamięć mieszkańców wsi.

Nową wersję przygotowały trzy osoby z zespołu prowadzącego Uniwersytet i Teatr w Stodole: Katarzyna Winiarska, Joanna Filarska i Paweł Winiarski przy ogromnym wsparciu Bożeny Szroeder, której Kroniki Sejneńskie były inspiracją do powstania Opowieści Teremiszczańskich. Premiera drugiej wersji przedstawienia miała miejsce podczas Święta Teatru w Teremiskach 14 sierpnia 2009 roku.

Zobacz zdjęcia z przedstawienia

II wydanie Opowieści Teremiszczańskich

2009-04-01T21:28:59+00:00

Katarzyna Winiarska podczas prezentacji . Fot. Tomek Onikijuk
Podczas zbierania opowieści najważniesza była PAMIĘĆ, którą odkrywali dla nas i dla siebie mieszkańcy Teremisek. Nie ustalanie obiektywnych faktów dotyczących historii Teremisek, ale relacja, jaka się budowała między nami, którzy słuchaliśmy, a tymi, którzy obdarowywali nas swoją pamięcią - mówiła Katarzyna Winiarska podczas prezentacji projektu Opowieści Teremiszczańskie w trakcie niedzielnego finału plebiscytu Hajnowianin Roku 2008.

Po prezentacji osoby zainteresowane mogły otrzymać egzemplarz książki Opowieści Teremiszczańskie, która wyszła w nowym nakładzie dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Marszałkowskiego w Białymstoku.

Oba wydania książki Opowieści Teremiszczańskie wydrukowała Drukarnia Helios z Suwałk, której serdecznie dziękujemy za ogromne zaangażowanie w nasz projekt.

Promocja książki "Opowieści Teremiszczańskie"

2008-10-28T12:44:48+00:00

Mieszkanka Teremisek z książką
Spektaklem Opowieści Teremiszczańskich, w obecności mieszkańców Teremisek i gości z całego Podlasia i innych regionów Polski, którzy wypełnili Teatr w Stodole do ostatniego miejsca rozpoczęła się promocja książki Opowieści Teremiszczańskie. W swoim wystąpieniu Paweł Winiarski, gospodarz Teatru, nawiązał do tematu trwającego na naszym uniwersytecie tego dnia IV Sympozjonu Warto zapytać o kulturę poświęconemu problemowi Inny, obcy, swój:

Chciałem się z państwem podzielić moim doświadczeniem, które jest wspólne, jak mi się wydaje, dla wszystkich, którzy wraz z Uniwersytetem przybyli do Teremisek. Przyjechaliśmy tu jako Inni i Obcy, a już w pierwszych dniach otrzymaliśmy dar Miejsca – dar gościnnego dopuszczenia do wspólnej przestrzeni. Przyszedł czas, w którym poczuliśmy, że możemy zapytać o historię tego miejsca, że możemy przysiąść na ławeczkach, zapukać do domów. I otrzymaliśmy kolejny dar – dar Pamięci. Przed chwilą widzieli państwo spektakl, w którym staraliśmy się pamięć tę zobrazować. Dziś chcieliśmy za te wszystkie dary podziękować i podarować Wam, drodzy mieszkańcy Teremisek oraz wszystkim Państwu książkę Opowieści Teremiszczańskie.

Książka Opowieści mieszkańców Teremisek w spektaklu Uniwersytetu Powszechnego im. Jana Józefa Lipskiego w Teremiskach jest kolejnym etapem pracy, jaką podjęła grupa z Uniwersytetu Powszechnego w Teremiskach odkrywając historię wsi, w której Uniwersytet działa od 7 lat. Zasadniczą część książki stanowi scenariusz spektaklu, który jest zapisem opowieści zebranych od najstarszych mieszkańców naszej wsi, bogato ilustrowany ich starymi fotografiami rodzinnymi.

Premiera spektaklu Opowieści Teremiszczańskie

2008-05-21T09:45:26+00:00

Scena ze spektaklu "Opowieści Teremiszczańskie"

W teremiszczańskiej Stodole na chwilę zatarł się czas i miejsce, kiedy siedzące na widowni panie zaczęły mówić z aktorami swoje własne słowa, dopowiadać szczegóły, wspominać. 2 maja 2008 w teremiszczańskiej Stodole odbyła się premiera spektaklu Opowieści Teremiszczańskie.

Na starej Białowieży tam gdzie kolejka chodziła to widać było Teremiski, teraz nic, zarośnięte, niekoszone... Z takich wspomnień – opowieści raz nostalgicznych jak ta, raz żywiołowych jak o zabawach w szkole, raz smutnych jak o wywózkach w czasie wojny a raz wesołych jak o śpiewach we wsi opowiada nowy spektakl Uniwersytetu Powszechnego z Teremisek. Drewniana Stodoła jest naturalnym tłem przywołanych wydarzeń. Raz jest strychem, na którym mała dziewczynka znajduje stary szynel, szalową wagę, przepis na chleb, innym razem miejscem potańcówki czy podwórkiem, na którym na ławce kobiety rozmawiają, obierają ziemniaki, śpiewają. Przedstawienie powstało z opowieści i pieśni, jakimi podzielili się z nami najstarsi mieszkańcy Teremisek. Premiera spektaklu odbyła się w czasie Spotkań Teatralnych przed siedzącymi w pierwszym rzędzie jego bohaterami. I choć Teremiski nie są juz tętniącą młodym życiem wsią jak kiedyś, to opowieść o nich została zachowana a ludzie siedzący w teatrze w Stodole, czymś, co nasze wnuki wspomną może kiedyś w jakimś innym przedstawieniu...

Zobacz zdjęcia ze spektaklu w Galerii

Wywiady z mieszkańcami wsi cd.

2008-04-15T23:00:00+00:00

Od lutego trwa zbieranie historii mówionej od mieszkańców Teremisek. Zostały przeprowadzone kolejne wywiady: z panią Mirosławą Smoktunowicz, panem Józefem Niżyńskim, panią Ludą Poleszuk, ponownie z panią Czesławą Siemionow i Ziną Smoktunowicz. Równolegle zbierany jest materiał fotograficzny i filmowy, opisywane są stare zdjęcia. Na podstawie zebranych opowieści powstał scenariusz spektaklu Opowieści Teremiszczańskie, którego premiera planowana jest podczas Spotkań Teatralnych w Teremiskach w długi weekend majowy.